Gỗ lim là gì? Hướng dẫn cách nhận biết gỗ lim đúng chuẩn

Gỗ lim là một loại gỗ phổ biến và được ưa chuộng tại Việt Nam từ xưa đến nay. Ta thường thấy gỗ lim xuất hiện trong các đền thờ, chùa chiền cổ kính hoặc những nhà thờ họ,… Tuy nhiên do nhu cầu sử dụng gỗ tốt của các hộ gia đình ngày nay tăng cao nên gỗ lim càng ngày càng được ưu tiên vì các tính năng ưu việt của chúng như: ít bị cong, vênh, nứt nẻ, biến dạng,.. Nhưng thị trường hiện nay còn trôi nổi rất nhiều loại gỗ lim giả. Vì vậy bạn hãy cùng Công ty NTG Design tìm hiểu về gỗ lim là gì? Giá gỗ lim? Và gỗ lim nào là tốt nhất nhé.

Gỗ lim là gì? Tìm hiểu về cây gỗ lim

Gỗ lim là gì?

Gỗ lim có tên khoa học là Erythrophleum Fordii, thuộc họ Fabacea, chi Erythrophleum. Gỗ lim có rất nhiều loại khác nhau và phổ biến trên thị trường gỗ hiện nay như lim xanh, lim xẹt, lim Lào, lim Nam Phi,lim Campuchia, lim đá Gia Lai… Gỗ lim cũng giống gỗ xoan đào ở đặc điểm là cây thực vật thân gỗ lớn nhưng gỗ lim có chiều cao vượt trội hơn hẳn 35-47m ( khi trưởng thành ).Đường kính của cây đạt trung bình từ 2-2,5m, nhờ đặc điểm này mà gỗ lim có thể được sử dụng rất đa dạng từ cột, kèo, cho đến những chiếc giường rất chắc chắn.

Đặc điểm cây gỗ lim

Cây gỗ lim có thân thẳng và trong, gốc gỗ lim bạnh vè nhưng nhỏ. Bên trong thân gỗ thì màu đỏ nhưng bên ngoài có màu nâu và vỏ của nó chứa nhiều lỗ bì sần sùi. Lá và hoa lim khá giống với cây xoan đào nhưng quả thì thuôn dài hơn và hạt màu nâu đen khá dẹp.

Trong quá trình sinh trưởng thì cây gỗ lim sẽ phát triển qua 2 giai đoạn chính là cây non và cây trưởng thành. Khác với cây trưởng thành thì cây gỗ lim non sẽ ưa bóng râm, cần nhiều nước để cung cấp cho cây phát triển. Còn cây trưởng thành sẽ cần ít nước và thích sáng hơn. Gỗ lim là loài cây nhiệt đới nên chúng mọc nhiều ở vùng Đông Nam Á như: Trung Quốc, Lào, Campuchia,… và bao gồm cả ở Việt Nam . Có 3 loại gỗ khá nổi tiếng xuất xứ từ Việt Nam đó là: Gỗ lim xanh, Gỗ lim đá Gia Lai, Gỗ lim đỏ Việt Nam

Nhận diện cây gỗ lim

Gỗ lim là một loại gỗ có tính chất rắn chắc, đặc và bền. Cho nên thường có khối lượng riêng nặng hơn các loại gỗ thông thường. Cũng chính vì đặc điểm khá nổi bật là đặc mà gỗ lim có khả năng kháng mối mọt cao, rất yên tâm cho người muốn sử dụng lâu dài. Có một điều mà ai cũng nên biết đó là khi ngâm cây gỗ lim dưới bùn nhiều năm thì mặt gỗ sẽ chuyển sang màu đen. Và từ đó các đồ dùng từ gỗ lim sẽ vô cùng sang trọng và cổ điển. Không được thoang thoảng như gỗ xoan đào, như gỗ trầm mà gỗ lim có mùi hơi hắc và một số loài lim mọc ở Tây Nguyên còn có thể gây ra kích ứng cho mũi.

Cây non có thể tái sinh tốt trong các tán rừng râm mát, ít ánh nắng trức tiếp từ mặt trời.  Gỗ lim là loại gỗ lâu năm và thời gian từ khi ta trồng một cây đến khi có thể khai thác rơi vào ít nhất là 15 năm.Gỗ lim là loại cây tái sinh băng chồi và hạt nhưng khả năng sinh trưởng của nó rất rất kém, dễ bị chết cây. Vì vậy ta có thể áp dụng việc trồng xen giữa cây nhỏ và cây lớn để tiết kiệm thời gian. Khi nào cây nhỏ được khoảng 3-4 năm thì sẽ đánh ra trồng riêng để tránh làm ảnh hưởng đến sự phát triển của cây. Những vân gỗ của lim cực kì sáng, rõ và vô cùng đẹp mắt.

Ưu nhược điểm của gỗ lim là gì?

Ưu điểm của gỗ lim là gì?

Tại sao trên thị trường giá của gỗ lim thường cao hơn hẳn những loại gỗ thông thường? Đó là vì tuổi thọ của cây cao và độ cứng của cây đạt mức gần như là hoàn hảo. Các phần tử cấu tạo lên gỗ lim được liên kết với nhau một cách rất chắc chắn, và từ đó nó có thể chịu được những tác động mạnh từ bên ngoài như: va, đập, rơi,… mà không hề bị ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm. Cũng chính vì tính chất rắn và cứng của gỗ lim, khả năng chống mối mọt của nó cực kì cao. Cao hơn cả gỗ xoan đào (một loại gỗ có khả năng kháng mối mọt khá mạnh).

Đi cùng với những ưu điểm trên thì gỗ lim có sức tải khá cao. Không những thế, việc khách hàng ưa chuộng gỗ lim còn bởi nét đẹp nghệ thuật của nó. Với những vân gỗ mềm mãi hình xoắn được xếp một cách đầy đặn và sang trọng. Nếu được bảo quản đúng cách thì những vân gỗ sẽ tồn tại rất lâu theo thời gian. Ta có thể thấy những vân gỗ rất cổ kính và cuốn hút người nhìn tại các đền, chùa trên khắp cả nước.

Nhược điểm của gỗ lim là gì?

Mặc dù có khá nhiều ưu điểm vượt trội, gỗ lim vẫn không thể tránh khỏi những nhược điểm mà rất nhiều loại gỗ tự nhiên gặp phải. Đầu tiên, gỗ lim có mùi khó chịu chứ không được thoang thoảng thơm như gỗ xoan đào, nếu không cẩn thận thì gỗ lim có thể gây dị ứng cho người tiếp xúc trực tiếp, đặc biệt khi chưa qua xử lý hóa học. Do đó mà người khai thác phải xử lí qua nhiều công đoạn khó khăn trước khi đưa đến tay người sản xuất.

Mặt khác, việc chế tác gỗ lim cũng khá khó khăn và phức tạp do cấu trúc gỗ khá rắn chắc. Để có thể tạo ra được những sản phẩm nội thất cao cấp từ gỗ lim với những nét trạm trổ cầu kì đòi hỏi người nghệ nhân phải tốn rất nhiều thời gian cũng như công sức. Chưa hết, các nghệ nhân còn phải là những người tinh tế, sắc bén để có thể xử lí ra những sản phẩm hợp với thời đại vì gỗ lim có tính cổ điển rất cao.

Một điểm trừ cũng không hề nhỏ với gỗ lim đó là nó rất dễ bị chuyển đen khi ngâm lâu trong bùn. Gỗ sẽ trở nên cực kì xấu xí và thô kệch nếu không được xử lí qua tay  những người gia công có kinh nghiệm lâu năm.

Những loại gỗ lim thường gặp

Ở Việt Nam, vì tính cổ điển mà lại sang trọng nên gỗ lim được sử dụng khá phổ biến, đặc biệt trong lĩnh vực kiến trúc và nội thất nhà ở. Gỗ lim thường được gia công, chế tạo thành những sản phẩm nội thất vô cùng bắt mắt như bàn ghế, tủ kệ trang trí, các loại cửa như cửa ra vào, cửa sổ, … Có rất nhiều loại gỗ lim khác nhau trên thị trường nhưng khi chế tác thành sản phẩm thì giá và chất lượng của các loại gỗ thường sêm sêm với nhau. Tuy nhiên hiện tại thì gỗ lim Lào được ưa chuộng hơn cả.

Với tình trạng khai thác gỗ tràn lan, khai thác chui và không được sự cho phép của chính phủ thì tình trạng gỗ lim đang dần trở nên khan hiếm. Chính vì lí do đó nên giá thành của gỗ lim bị độn lên cực kì cao. Vậy nên không chỉ chính quyền Việt Nam mà chính quyền các nước Đông Nam Á như Lào , Cam-pu-chia và những nước châu Phi nên siết chặt khâu quản lí khai thác, xuất – nhập khẩu và sử dụng loại gỗ quý hiếm này. Hiện nay, trên thị trường Việt Nam có 5 loại gỗ lim được ưa thích nhiều nhất là gỗ lim Lào, gỗ lim Nam Phi, gỗ lim xanh, gỗ lim xẹt và gỗ lim đỏ Việt Nam.

Lim Lào – Lim Nam Phi

Gỗ lim Lào là loại gỗ lim được trồng và phát triển trên những vùng đồi của Lào, nhập khẩu và sản xuất thành sản phẩm tại Việt Nam. Gỗ lim Lào là loại gỗ được các chuyên gia và người tiêu dùng đánh giá rất cao về mọi mặt, từ màu sắc hoàn hảo  đến cấu trúc bên trong cực kì tinh tế. Lí do chính có thể quyết định điều đó là bởi gỗ lim Lào được trồng tại những khu rừng tự nhiên, do đó các cây có điều kiện phát triển tốt và lâu dài. Mà khi phát triển tốt nó sẽ cho ra đời những loại gỗ tuyệt hảo.

Nhắc đến gỗ lim Lào ta không thể không nhắc đến gỗ lim Nam Phi bởi tính chất và độ tinh xảo của nó cũng không phải dạng vừa. Tuy nhiên, xét về mặt nổi trội thì gỗ lim Nam Phi vẫn có nhiều điểm chưa thể bằng được gỗ lim Lào.

Lim xanh

Ngoài ra, gỗ lim xanh và gỗ lim xẹt cũng là hai loại gỗ lim khá phổ biến tại Việt Nam. Gỗ lim xanh có tên khoa học là Erythrophloeum fordii Oliver, họ đậu, lớp gỗ lớn, tên gọi khác là Lim ta. Cây lim xanh có những đặc điểm khá giống với những loại lim khác của Việt Nam, kích thước và chiều dài lớn(cây trưởng thành đạt trên dưới 30m chiều dài, 0.7 – 0.9m về chiều ngang).

Lim đỏ

Về đặc tính thì gỗ lim đỏ cũng không có gì khác so với các loại lim khác. Chúng được gọi với cái tên khác để dễ phân biệt các loại lim với nhau là bởi vỏ ngoài của cây có màu đỏ.

Trên thế giới, cây gỗ lim xanh được phân bố chủ yếu ở các khu rừng có độ tàn che thấp của Đài Loan và Trung Quốc.

Tại Việt Nam với khí hậu khá là thích hợp để phát triển nên cây lim xanh được các nhà đầu tư trồng rộng rãi tại các vùng như Lạng Sơn, Vĩnh Phúc, Hà Giang, Thanh Hóa, Hà Tĩnh, Nghệ Anh, Quảng Bình,…

Lim xẹt 

Lim xẹt hay còn được gọi với cái tên khác là Lim xẹt cánh, có tên khoa học là Peltophorum pterocarpum. Lim xẹt thuộc họ đậu, có lớp gỗ lớn. Những cái tên mà ta thường được nghe thấy để gọi lim xẹt như Lim sét, điệp, muồng kim phượng, phượng vàng,… Hầu như các loại lim đều có cấu trúc tương tự như nhau. Lim xẹt khá giống với lim xanh nhưng vỏ lim xẹt có màu trắng xám chứ không mang màu nâu như lim xanh, lim Lào, lim Nam Phi hay cũng không có màu đỏ như lim đỏ Việt Nam.

Cách nhận biết gỗ lim chính xác nhất

Hiện nay, do sự khan hiếm ngày một tăng của các loại gỗ hiếm đặc biệt là gỗ lim, rất nhiều người đã vì lợi ích cá nhân mà chế biến ra những sản phẩm nội thất gỗ lim pha hoặc gỗ lim ép.Chúng cực kì kém chất lượng và có thể ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng đồ dùng của gia đình bạn. Những sản phẩm này sau khi qua gia công sẽ rất khó để phát hiện ra rằng chúng có thực sự được làm từ gỗ lim hay không, chính vì vậy, bạn cần áp dụng ngay một số phương pháp nhận biết dưới đây:

Nhận biết gỗ lim thông qua mùi hương

Như đã nói ở trên, gỗ lim là loại gỗ có mùi hắc, một số loại còn gây kích ứng mũi nhẹ với một số người nhạy cảm. Vì lí do đó mà ta nên ngửi qua mùi của chúng để dễ phân biệtNếu sau khi ngửi mùi gỗ, bạn có triệu chứng hắt hơi liên tục và ngứa ở mũi thì rất có thể đó chính là gỗ lim thật. Thực ra là cũng có nhiều loại gỗ công nghiệp có mùi khó chịu giống gỗ lim nên bạn cũng nên tham khảo thêm một số cách phân biệt khác với loại gỗ này.

Nhận biết gỗ lim thông qua trọng lượng

Ngoài mùi đặc trưng của gỗ lim, bạn cũng có thể là người mua hàng thông tái khi nhận biết gỗ lim bằng cách đơn giản đó là xem xét khối lượng của sản phẩm.

Nếu là gỗ lim thật thì nó rất chắc chắn và nặng. Nếu bạn thử nhấc gỗ lên mà thấy nặng nặng thì cũng khá chắc chắn về độ tin cậy nơi nhà sản xuất. Còn nếu nhẹ thì đó chỉ là loại gỗ nhái có màu sắc tương tự gỗ lim.

Nhận biết gỗ lim thông qua nước vôi trong

Ngoài hai phương pháp cơ bản ở bên trên, bạn cũng có thể nhận biết gỗ lim bằng một cách khác đó là thử ngâm gỗ lim vào nước vôi trong. Bạn ngâm nguyên gỗ trong nước vôi trong khoảng 1-2h đồng hồ. Nếu đó là gỗ lim thật thì nó sẽ chuyển sang màu đen đậm. Nếu gỗ bình thường nó sẽ ít bị đổi màu hoặc còn có thể nổi váng.

Nhận biết gỗ lim thông qua rằm gỗ

Bên cạnh các phương pháp đơn giản để nhận biết gỗ lim kể trên. Thường thì những người có kinh nghiệm sẽ nhìn vào rằm gỗ. Những chiếc rằm của cây gỗ lim thường cứng và dày, khi đâm vào tay sẽ gây cảm giác đau hơn so với những loại gỗ thông thường. Bạn chỉ cần chạm vào rằm gỗ, nếu thấy rằm cứng và khó gãy sẽ phần nào chắc chắn đây chính là gỗ lim.

Phân biệt gỗ lim Lào và gỗ lim Nam Phi

Thường thì khách hàng sẽ khó phân biệt được 2 loại gỗ này bởi khi được gia công và sơn thì chúng sẽ không khác nhau là mấy. Chỉ có người đặc biệt làm trong nghề hoặc những người có bề dày kinh nghiệm về gỗ mới có thể phân biệt đâu là gỗ lim Lào, đâu là gỗ lim Nam Phi.

Xét về mặt bằng chung thì cả hai loại gỗ trên đều có cấu trúc chung của gỗ lim là cực kì rắn chắc, tuổi thọ và độ bền cực cao. Gỗ lim Nam Phi thì cũng bền nhưng khi ở trong điều kiện nhiệt độ, độ ẩm cùng những điều kiện không thuận lợi sẽ dễ bị cong, vênh hơn là gỗ lim Lào. Cũng chính vì thế mà gỗ lim Lào luôn được lựa chọn cho dù giá thành của nó cao.

Về màu sắc

Gỗ lim Lào tự nhiên có màu đỏ đậm. Vốn đã rất đẹp rồi nên chỉ cần nhà sản xuất phun bóng lớp vec-ni nữa thôi là đã sáng và đánh bật gỗ lim Nam Phi và mọi loại gỗ lim thông thường khác.

Về vân gỗ

Gỗ lim Lào sẽ có tuổi trưởng thành cao hơn gỗ lim Nam Phi. Vậy cho nên vân gỗ của lim Lào khi được khai thác sẽ có mức độ dày đặc hơn. Tuỳ theo sản phẩm mà các bạn muốn lựa chọn để linh hoạt sử dụng 2 loại gỗ này. Ví dụ như bàn tiếp khách thì nên sử dụng gỗ lim nam Phi vì vân gỗ mỏng, sẽ tạo sự thoải mái hơn. Còn nếu muốn đóng kệ tủ, kệ TV hay bàn thờ thì nên chọn gỗ lim lào vì vân của nó dày và mang lại vẻ huyền bí, cổ điển cho sản phẩm.

Về khối lượng

Như đã giới thiệu ở trên, gỗ lim Nam Phi sẽ có khối lượng nhỏ hơn gỗ lim Lào bởi cấu trúc của gỗ Nam Phi thưa hơn và không được đặc bằng khoảng 1,2-1,5 lần.

Ứng dụng gỗ lim trong thiết kế nội thất

Làm cửa gỗ, cầu thang, sàn gỗ

Với những ưu điểm về độ bền, sự cứng rắn và chắc chắn đã giúp cho gỗ Lim được lựa chọn để làm các vật liệu trong nhà như cửa, lát sàn, cầu thang. Bởi vì khi làm những vật dụng này sẽ đem lại giá trị sử dụng lâu dài. Quan trọng nhất chính là sự an toàn khi sử dụng. Cũng chính vì sự bền bỉ và chắc chắn với thời gian nên gỗ Lim rất được ưa chuộng để xây dựng nhà cửa , đền chùa, miếu hoặc các công trình văn hóa.

Làm cột, kèo, xà

Nhờ tính năng của gỗ là cứng, chắc, nặng nhất trong các loại gỗ nên gỗ Lim thường được dùng để làm cột, kèo, xà,… các bộ phận cấu trúc đóng vai trò kiên cố của những công trình xây dựng theo lối cổ. Vì khi công trình đó có bị phá hủy những cột gỗ Lim vẫn có thể tái sử dụng được.

Đồ gia dụng như bàn, ghế, tủ, kệ

Theo kinh nghiệm của các đơn vị sản xuất và thi công đồ gỗ, gỗ Lim được đánh giá cao cả về chất lượng và giá thành. Với ưu điểm về khả năng chịu lực tốt, gỗ cứng, chắc, nặng, bền, không bị mối mọt, cong vênh hay nứt nẻ do thời tiết thay đổi, gỗ Lim thường được sử dụng để làm đồ nội thất trong gia đình như bàn, ghế, tủ, kệ,… hay đồ trang trí trong gia đình.

Như vậy qua bài viết trên, NTG Design đã giúp bạn phần nào hiểu hơn về các loại gỗ lim Việt Nam, gỗ lim Lào, gỗ lim Nam Phi….Đồng thời cũng giúp bạn có cái nhìn sâu sắc nhất để nhận biết được đâu là gỗ lim thật. Có như vậy khi bạn có nhu cầu mua nội thất làm từ gỗ Lim sẽ không lo mua phải những hàng giả và kém chất lượng. Nếu bạn quan tâm đến nội thất đồ gỗ hãy vào website để tìm hiểu thêm nhé.